Loneitu Hriat Tur Puanchhuahna
VAIMIN / MAIZE Zea mays
A Tichhetu rannung lar zualte :
1. Kung hreuhtu pangang (Pink stemborer) Sesamia inferens:Pangang hian a kung lairil a hreuhin an ei chhe thin.
2. Kung rawttu pangang (Cutwork) Agrotis upsilon:Pangang, a huhoa che thin an ni a, vaimim kung chu a la no laiin an rawt a, a hnah an ei bawk thin a ni.
3. Thlai hrik (Aphids) Rhophalosiphun maidis : Hrik, taksa nem tak nei a ni a, vaimim peng hrang hrang an zuk thin. A huho in an awm thin.
4. Vual (White grub) Holotrichia consanguinea : Vual ho hi leichhung a khawsa in vaimim zung chu an ei thin.
5. Tlumpi (Termites) Microtermes obesi : Tlumpi ho hian vaimim zung an ei thin.
A natna lar zualte :-
1. Leaf blight Helminthosporium turcicum : Vaimim hnah chu a hnah hnuai ber atanga intanin an rang ruak ruak a, chuta tang chuan a kung pumpui chu a rawn na thin.
2. Downy mildew (Sclerophthora rayssiae var,zeae, Peronosclerospora sorghi, P.philippinensis: A hnah a rau a, a hnuai lamah hian hmuar hri hi a rawn hmul chhuak thin.
3. Rust Puccinia sorghi : A hnahah chuan te reuh te te a intan in a rawn bawl a, chutah heng bawl te te hi rawn keh in hmuar hri chu a vut dum ang takin a rawn baw thin, vaimim hnah chu a ro vek thin a ni.
4. Smut Sphacelotheca reiliana : A chhawnah bawk insiamin chu chu a keh a, vut dum ang tak a baw vak thin.
Rannung leh Natna laka Vaimim ven dan :
Thal laiin lei chu hneh deuh a lehphut nise. Leichhunga rannung leh natna hrik bakah,hlo chi inphum te chu nisa ah an inpho thi dawn a ni.
Thlai chi hrisel tha chauh hman thin tur a ni.
Trichoderma viridae emaw, Trichoderma harzianum emaw. 4 gram leh chi kg 1 nuai pawlh hian, hun engemaw chhung chu natna hri tamtak lakah Vaimim tiak chu a ven theih a ni.
Neem cake kg 200, hactre khat hmun atan a hman hian rannung leh thlai rulhut lakah a veng thei a, tin, thlai chaw tha chi khat a ni bawk.
A bi inhnaih lutuk a tuh loh tur a ni
Chaw tha a mamawh tawk pek thin tur.
Hmun rualrem leh zawl a chin chuan tui tling theilo a siam tur a ni.
A chi tuh atanga chawlhkar 2-3 leh chawlhkar 6 na ah te uluk lehzuala thlawhfai thin tura ni.
Thlai hrisello chu lawrkhawm a halral thin tur a ni.
Rannung/Pangang te cu vai a, that thin tur a ni
Khuaidang chi khat, Trichogramma chilonis chhuah hian a kung nget tur pangang lakaha veng thei.
Bekawmnei emaw, badam emaw, la emaw nen vaimim chu chin thlak thleng thin tur ani.